(สมเด็จพระวันรัตสดุดีสมเด็จพระนเรศวร)

๗๓(๓๕๗)                     พระตรีโลกนาถแผ้ว                 เผด็จมาร
                  เฉกพระราชสมภาร                                      พี่น้อง
                  เสด็จไร้พิริยะราญ                                        อรินาศ ลงนา
                  เสนอพระยศยินก้อง                                     เกียรติท้าวทุกภาย

๗๔(๓๕๘)                    ผิวหลายพยุหยุทธ์ร้า                 โรมรอน
                   ชนะอมิตรมวลมอญ                                     มั่วมล้าง
                   พระเดชบ่ดาลขจร                                        เจริญฤทธิ์ พระนา
                   ไปทั่วธเรศออกอ้าง                                      เอิกฟ้าดินไหว


ถอดความ

สมเด็จพระนเรศวรตรัสว่า แม่ทัพนายกองทั้งปวงซึ่งได้รับเกณฑ์เข้าในกองทัพ เมื่อเห็นข้าศึกก็ตกใจกลัว ยิ่งกว่ากลัวพระองค์ซึ่งเป็นเจ้านาย ไม่ตามเสด็จให้ทัน ปล่อยให้พระองค์สองพี่น้องเข้าสู้รบท่ามกลางข้าศึกจำนวนมากจนมีชัยชนะรอดพ้นความตายจึงได้มาดูหน้าพวกทหารเหล่านั้นจึงควรลงโทษถึงตายตามพระอัยการศึกเพื่อให้เป็นตัวอย่างมิให้คนอื่นเอาเยี่ยงอย่างสืบไป สมเด็จพระวันรัตจึงกราบทูลว่า “ บรรดาข้าทูลละอองธุลีพระบาทล้วนมีความจงรักภักดี เป็นการผิดแปลกไปจากแบบแผนแต่ก่อนที่ว่าไม่จงรักยำเกรงพระองค์ ทั้งนี้เพราะพระบรมเดชานุภาพสำแดงให้ปรากฏแก่ปวงชนเป็นที่น่าอัศจรรย์จึงบันดาลให้เป็นเช่นนั้น พระเกียรติยศจึงเลื่องลือกึกก้องไปทั่วทุกแห่งหน หากมีทหารล้อมมากมายถึงเอาชนะได้ สมเด็จพระนเรศวรได้ทรงฟังพระวันรัตเช่นนั้น จึงให้อภัยแก่ทหาร